José Saramago - İsa'ya Göre İncil (Yorum)

Orjinal Adı: O Evangelho Segundo Jesus Cristo

GoodReads Puanı: 4.24

Türkçe Yayın: Kırmızı Kedi

Sayfa Sayısı: 388

Çevirmen: E. Efe Çakmak

Yorumum:

Pinuccia'dan geçtiğimiz ay kazandığım kitabı, bayram dolayısıyla gecikme olup araya turlar da girince ancak okua fırsatı bulabildim. 

İsa'ya Göre İncil Saramago'dan okuduğum ilk kitap. Bir kaç kitabını okumadan  karar vermek zor aslında. 

Yazarın dilini sevdim öncelikle. Anlatmaktaki becerisi sayfaların akmasını sağlıyor. Ki inanın tarz olarak değineceklerimden sonra o akıcılığı sağlamak çok zor. Özellikle böyle hiç okumadığınız alanlarda olursa. Tabi ki bende genel düzeyde İsa'nın hikayesini biliyorum ama daha detaylı bilgim olsa kitaba farklı bir gözden bakabilirdim diye de düşünüyorum. 

Konusunda da yazdığı üzere kitap dünyevi İncil olarak geçiyor. Hikaye (en azından bildiğim ham hali) biraz değişikliğe uğramış. İsa, Nasıralı bir çiftin çocuğu. İnsan olmakla birlikte Tanrı'nın da çocuğu. Ama gelin görün ki bu hikayenin çoğunu oluşturmuyor. 

Nasıl derseniz; ilk başta İsa doğana kadar baya bir ilerliyorsunuz kitapta. Ailesine özellikle babası Yusuf'a oldukça yer vermiş. Ondan sonra İsa'nın evden ayrılması, Mecdelli Meryem'le tanışması derken aslında Tanrı ile tanışması da baya ilerlerde oluyor. Hatta mucizelerini gerçekleştirmesi ondan da ileride. Okumaya ve derinlere inmeye başlarken İsa'ya bunca az yer vermesi biraz hayal kırıklığı yaşatmıştı. Ama gelin görün ki anlatım içine çekiyor. Şimdi ne olacak diye merak etmeden duramadım. Hatta sonlara doğru Tanrı ile gerçekleştirdiği sohbet ve sonrasından çok hoşnut olmadığımı da söylemeliyim. 

Beni en en en çok rahatsız eden iki şey çok uzun paragraflar ve yazarın tarzı olduğu için yayınevine kızamadığım yazım biçimi. Diyalogların hiçbiri bildiğimiz şekilde değil. Uzun konuşmalarda artık kimin ne söylediğini takip edemediğim düz ve sadece virgülle ayrılmış metinler. Son kısımdaki konuşmalar uzun olunca ipin ucunu kaçırdım maalesef. Saramago'nun diğer kitaplarda da tarzı bu mu bilmiyorum ama anlatımdaki güzelliği baltalayan olumsuz bir özellikle bence.

Gerçi yayınevi de o kadar minik yazı stili kullanmış ki kullandığım gözlüğün numarası artmadıysı şaşırırım. 

Vallahi hassas konular olduğu için fazla da yazmayayım. Bildiğim şeyler de değil. Okuduğumdam hoşnut kaldım mı? Evet büyük çoğunluğundan. Ama rahatsız eden yerleri de vardı. Bana en büyük katkısı yazarın diğer kitaplarını merak etmemi sağlaması. İçine çeken bir anlatımı var ki bence en büyük artısı da bu.

Pinuccia'ya ve Kırmızıkedi'ye çok teşekkürler.

Puanım:

* * *

Nobel Edebiyat Ödülü sahibi José Saramago, tartışmalara yol açan romanı İsaya Göre İncilde İsanın yaşamını ve Hıristiyanlığın hikâyesini kutsal kitaplardaki kronolojiye sadık kalarak, ancak farklı bir bakış açısıyla anlatıyor. Anne rahmine düşmesinden başlayarak bir çocuk, bir genç olarak zayıflıklarını, öfkelerini, heyecanlarını, kararsızlıklarını ve Mecdelli Meryemle olan aşk ilişkisini romanına yansıtırken İsayı, Tanrının oğlu ve bir peygamberden ziyade insan olarak gösteriyor. İsanın ve Tanrının üzerindeki kutsallık örtüsünü kaldırıyor ve böylelikle soru sormanın, sorgulamanın önünü açıyor. Din ve inanç adına yapılan şiddet dolu eylemlerle karanlık bir mesel; şaşırtıcı zenginlikleriyle ve derinlikleriyle dünyevi bir İncil olan bu roman, Saramagonun ülkesini terk etmesine yol açmıştı. Orijinal, vahşi ve çok güzel bir kitap.

John Butt, Times Literary Supplement

Yazarın en iyi kitabı... Saramagonun romanı, insanlığın ıstırabına karşı yoğun bir şefkatle dolu, olağanüstü, dokunaklı, inanışlara ters düşen bir anlatı.

James Wood, New Republic

Vahşi bir zekâyla, yumuşak bir tutkuyla ve şiirsellikle aydınlatılmış.

Los Angeles

Times Book Review