Ruta Sepetys - Gri Gölgeler Arasında (Yorum)

Orjinal Adı: Between Shades of Gray

GoodReads Puanı: 4.34

Türkçe Yayın: Delidolu 

Sayfa Sayısı: 312

Çeviri: Nilay Kaya

Yorumum:

İspanyolca

Hollandaca

Kitap okuyan biriyseniz bir takım durumlarla karşılaşmanız kaçınılmazdır. Bazı kitapları elinize almakta zorlanırken bazılarınızı da elinizden bırakmakta zorlanırsınız. Bazılarının kapağını yüzünüzde bir gülümsemeyle kapatırken bazıları içinize öyle bir oturur ki bir o kapak hiç kapanmaz. Ve bazı kitaplar vardır ki yorum yapmak gerçekten çok zordur.

İşte Gri Gölgeler Arasında böyle bir kitaptı. Elimden bırakmakta zorlandığım, bitirince yüreğime oturan kara kara nasıl yorumlayacağım diye düşündüğüm bir kitap oldu. Ve itiraf ediyorum ki beni bu kadar etkileyeceğini düşünmemiştim. Tabi ki az çok beğeneceğimi tahmin etmiştim. Uzun süredir kitap okuyorsanız artık bir yerde neleri sevip sevmeyeceğinizi az çok tahmin edersiniz ve dil, çeviri ya da aldatıcı arka kapak yazısı yoksa muhtemelen de haklı çıkarsınız. Bazen de böyle tahminlerinizin  çok üstünde çıkıp ters köşe yapabilir.

İtalyanca

1941 yılında, 15 yaşındaki Lina, 10 yaşındaki kardeşi Jonas ve anneleri Elena evlerinden alınıyor ve onlar için yıllar sürecek sürgün günleri başlıyor. Bu sürede babalarından ayrı düşüyorlarsa da başka kişilerle yolları kesişiyor. Okurken Vilkas ailesi kadar onlara da yakın hissettim ve sevdim.

Dili ve anlatımı çok hoşuma gitti. Kitap bir günlük havasında yazılmış olsa da bu etkileyiciliğinden hiçbir şey kaybettirmemiş. Öyle gerçekçi bir anlatımı vardı ki nereden geldiğini bile anlamadım derler ya tam öyleydi. Özellikle gerçeklere dayanması benim için daha etkileyiciydi.

İngilizce

Başta da dediğim gibi yorum yapmak çok zor. Bitirince binlerce kelime dönüp duruyordu kafamda ama şimdi hiç birini dökemiyorum yazıya. Halbuki 2 gün etkisinden çıkamadığım hala da hatırladıkça gözlerimi dolduran bu kitaba çok daha uzun cümleler kurmak isterdim. Ve evet ağlatıyor. Eğer taştan yapılmadıysanız en azından gözleriniz dolacak, eğer ki benim gibi tüm satırları hissederek okuyan biriyseniz hüngür hüngür ağlayacaksınız.

Farsça

Ve şunu söylemeden edemeyeceğim. Her ne kadar bu kitabın anlatıcısı Lina olsa da benim bir numaralı kahramanım anneleri Elena. Tabi ki orada herkes birer kahramandı ama bir anne olarak, bir insan olarak Elena bambaşkaydı.

Kitapla ilgili tek eleştirim sonu. Benim için yetmedi. Tabi bir 300 daha okurdum ama keşke sonuna daha, daha fazla değinseydi.

Bir dizi tesadüf sonucu kitabı okuma fırsatı buldum. Deli Dolu yayınlarına kitabı inceleme için gönderdiklerinden dolayı ama her şeyden önce bu kitabı yayınladıkları için çok teşekkürler. Sanıyorum ki birkitabı daha var yazarın, umarım onu da okuma fırsatı buluruz.

Küçük bir okuyucu notu: İnceleme kelimesinden hiç hoşlanmıyorum ama ne denebilir yerine bilemiyorum. Her ne kadar inceleme için gönderilse de hiç bir durum isterse en yakınınız yazmış olsun etkilemedikten sonra etkileyemez. Ve bu kitap beni gerçekten etkilese de, hiç bir etki altında kalmadan bir şans vermenizi de can-ı gönülden isterim.

Puanım:

* * *

İnanç, sevgi ve umutla hayata tutunmak

İkinci Dünya Savaşı Yılları,
Stalin Rusyası,
Parçalanmış hayatlar...

"Bir insan hayatının bedeli nedir, hiç merak ettiniz mi?
O sabah, kardeşim Jonasın hayatı bir cep saati değerindeydi."

Litvanya tarihinin karanlık günlerinde insanların yaşam mücadelesini konu alan eser, erdem ve sevginin buluştuğu gerçek bir trajedinin öyküsünü, çarpıcı bir üslup ve olay örgüsüyle okuyucuya aktarıyor. 
II. Dünya Savaşı yıllarında, Stalin Rusyasında yaşanan soykırımı, Sibirya sürgünlerini ve savaşın bilinmeyen yüzünü gün ışığına çıkaran bu duygu yüklü romanı okurken, bir birey olarak toplumsal varlığınızı sorgular halde buluyorsunuz kendinizi. Üstelik alışılagelmiş bir "ötekileştirme" yoluyla değil, içselleştirerek giriyorsunuz bu sürükleyici romanın etkisine.

1941 yılının ilkbaharında Lina, sanat okulunda öğrenim görmeye, ilk erkek arkadaşıyla buluşmaya ve sıcak yaz günlerine hazırlıyordu kendini. Fakat bu naif heyecanlar yerini endişeye, korkuya, mutsuzluğa bırakacaktı. Bir akşam Sovyet gizli polisinin evlerine baskın düzenlemesi üzerine annesi ve kardeşiyle Sibiryaya sürgün edilen ailesinden geriye, tıpkı evlerinde bıraktıkları cam kırıkları gibi paramparça olmuş hayatlar kaldı.

Lina aşkla bağlı olduğu babasını, gizli mesajlarla süslediği resimleriyle hapisteki mahkûmiyetinden kurtarabilir miydi? Güçlü sevgi bağları, tarihin tozlu sayfalarına gömülmeye yüz tutan hayatlarını sürdürmeye olan inançları ve umutları, Linanın ailesini yeniden bir araya getirmeye yeter miydi? 

ABDli yazar Ruta Sepetysin, Litvanyadan henüz küçük bir çocukken kaçan babasının hayat hikâyesinden ilham alarak kaleme aldığı ilk romanı Gri Gölgeler Arasındayı okurken ürpereceksiniz.